San Gal (SG)
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard ucidental, cun l'urtugrafia ünificada. |
| San Gal | |
|---|---|
| |
| |
| Canton | San Gal |
| Distret | San Gal |
| Cuurdinaa | |
| Popolazion | 73 505 ab. (Al Dic 2011) |
| Superfis | 39.41 km² |
| Altitüden | 675 m |
| Còdas postal | 9000 |
| Sindigh | Thomas Scheitlin |
| Website | www.stadt.sg.ch |
| Localitaa | West: Winkeln, Bruggen, Lachen; Centrum: Rosenberg, Riethüsli, St. Georgen, Innenstadt, St. Jakob, Linsenbühl-Dreilinden; Ost: Rotmonten, Langgass-Heiligkreuz, St. Fiden, Notkersegg, Neudorf-Industrie |
| Cumün tacaa | Eggersriet, Gaiserwald, Gossau, Herisau (AR), Mörschwil, Speicher (AR), Stein (AR), Teufen (AR), Untereggen, Wittenbach |
| Cità gemelades | Liberec (Repüblica Céca) |
![San Gal [zoom] (Switzerland)](/wiki/Archivi:Karte_Schweiz.png)
San Gal (en todèsch: 
Sankt Gallen (Jutt·infurmaziòn); en fransés: Saint-Gall; en italià: San Gallo; en romàncio: Son Gagl) l'è 'na cità svìsera del distret eletural (Wahlkreis) omònim. L'è la capitàl del Canton San Gal.
La cità la s'è furmàda 'ntùren a l'érem de San Gal, fondàt endèl sècol VII. Al dé d'encö l'è 'n aglomeràt ürbà de che 'l comprènt presapóch 160,000 abitàncc e 'l reprezènta 'l cèntro principàl de la Svìsera orientàla.
La süperfiss del teritori del cumün de San Gal l'è de 39.41 km² e in del Dicember 2011 al gh'eva una popolazion de 73505 abitant.
La cità la se tróa 'na altèsa de 75 meter sura 'l leèl del mar e la cunfìna coi cümü de Eggersriet, Gaiserwald, Gossau, Herisau (AR), Mörschwil, Speicher (AR), Stein (AR), Teufen (AR), Untereggen, Wittenbach. La popolaziun l'è in magioranza de lengua todesca.
L'atrasiù pricipàl de la cità l'è l'abasìa (Abasìa de San Gal) che l'è 'nserìda 'ndèl patremóne mondiàl de l'UNESCO. En particolàr, de prìma 'mportànsa l'è la bibliotéca che la conté lìber che risàl enfìna al sècol IX.
Popolasiù stòrica[Modifega | mudìfica 'l sorgènt]
L'andament stòrich de la popolasiù l'è 'ndicàt endèla tabèla ché sóta:[1]
| an | popolasiù | Svìser | % lèngua todèsca | % lèngua italiàna | % lèngua romància | % Protestàncc | % Catòlich |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1411 | ca. 2,300–2,900 | ||||||
| entùren al 1500 | ca. 3,000–4,000 | ||||||
| 1680 | ca. 6,000 | ||||||
| 1766 | ca. 8,350 | ||||||
| 1809 | 8,118 | ||||||
| 1837 | 9,430 | ||||||
| 1850 | 17,858 | 16,529 | 50.4% | 49.3% | |||
| 1870b | 26,398 | 23,805 | 49.8% | 49.9% | |||
| 1888 | 43,296 | 34,168 | 97.5% | 1.4% | 0.5% | 49.0% | 49.7% |
| 1900 | 53,796 | 40,342 | 94.9% | 3.6% | 0.7% | 46.8% | 52.1% |
| 1910 | 75,482 | 50,582 | 88.7% | 9.5% | 0.8% | 43.5% | 54.2% |
| 1930 | 63,947 | 52,679 | 95.9% | 2.5% | 0.8% | 48.5% | 49.0% |
| 1950 | 68,011 | 61,009 | 95.4% | 2.6% | 1.0% | 49.3% | 47.8% |
| 1970 | 80,852 | 66,270 | 86.3% | 8.6% | 0.8% | 42.1% | 55.1% |
| 1990 | 75,237 | 58,300 | 82.4% | 5.6% | 1.1% | 35.1% | 50.8% |
| 2000 | 72,626 | 53,132 | 83.0% | 3.7% | 0.8% | 28.9% | 44.0% |
Dati meteorològich[Modifega | mudìfica 'l sorgènt]
La cità de San Gal la g'ha 'na média de 144 dé de àiva o néf a l'an per 'na média de 1248 mm de precipitasiù. El més piö piöùs l'è chèl de óst (condèna média de 155 mm), però 'l més con piö tacc dé piöùs l'è chèl de màgio, condèna média de 14.3 dé piöùs ma apéna 134 mm de média de precipitasiù.
El més piö sèch l'è febrér con 64 mm de média de precipitasiù distribüìcc sö 13.5 dé.[2]
| Dati climategh de San Gal | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Gin | Feb | Mar | Abr | Mas | Giü | Lüi | Ago | Set | Otu | Nov | Dec | Ann |
| Média T. Màsima °C (°F) | 1.8 | 3 | 6.3 | 10.3 | 15 | 18 | 20.5 | 19.7 | 17 | 11.9 | 6.4 | 2.7 | 11,1 |
| T. media giornaliera °C (°F) |
-1.1 | -0.1 | 2.9 | 6.3 | 10.6 | 13.8 | 16.1 | 15.6 | 13 | 8.5 | 3.4 | -0.2 | 7,4 |
| Média T. Mìnime °C (°F) | -3.8 | -2.9 | -0.1 | 2.8 | 6.8 | 9.9 | 12.1 | 11.8 | 9.3 | 5.4 | 0.7 | -2.8 | 4,1 |
| Precipitazion mm (inches) | 65 | 64 | 73 | 110 | 134 | 152 | 152 | 155 | 115 | 74 | 86 | 71 | 1 248 |
| Dì piuvus | 11.8 | 10.2 | 12.4 | 13.4 | 14.3 | 14.3 | 13.4 | 13.5 | 9.8 | 8.6 | 11 | 11.3 | 144 |
| Source: MeteoSchweiz [2] | |||||||||||||
Riferimèncc[Modifega | mudìfica 'l sorgènt]
- ↑ St.Gallen in Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.
- ↑ 2,0 2,1 Temperature and Precipitation Average Values-Table, 1961–1990 (Todèsch, French, Italian). Federal Office of Meteorology and Climatology – MeteoSwiss. Recuveraa el 8 May 2009., the weather station elevation is 775 meters above sea level. Erur in de la funzion Cite: Tag
<ref>non vallido; o nomme "MeteoSchweiz" o l'è stæto definio ciù votte con di contegnui despægi
 |
Canton San Gal · Cumün del Distret de San Gal | 
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Andwil • Eggersriet • Gaiserwald • Gossau • Häggenschwil • Muolen • San Gal • Waldkirch • Wittenbach | |||||||||
|
Distret del Canton San Gal |
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rheintal • Rorschach • Sarganserland • San Gal • See-Gaster • Toggenburg • Werdenberg • Wil | |||||||||
![San Gal [zoom]](/wiki/Archivi:Karte_Gemeinde_St._Gallen_2007.png){kind=link}