Omaha Beach
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Omaha Beach (cioè: Spiàgia de Omaha) l'è 'l nòm en còdes che gh'ìa stat dat a giü dei pòscc principài catàcc fò per el sbarch en Normandia del 6 de zögn del 1944, endèl quàder de la Segonda Guera Mondial.
La spiàgia l'è longa 8 chilòmetri e l'è sitüàda sö la còsta setentriunàla de la Francia, söl Canal de la Mànega, 'ntra Sainte-Honorine-des-Pertes a oriènt e Vierville-sur-Mer a ucidènt. L'ìa stada cunsideràda en pónt stratégich per püdì colegà le trüpe britàniche sbarcàde a èst e chèle americàne sbarcàde piö a òvest. El sbàrch a Omaha l'ìa stat asegnàt a le fórse americàne, el traspórt per mar dei soldàcc e del materiàl l'è stat fat de la marìna americana con quach ünità de la marìna britànica.
El "dé D", la 29ª diviziù de fanterìa a la qual gh'ì stat agregàt òt compagnìe de Rangers americà dirotàde de Pointe du Hoc, la gh'ìa de asaltà la metà ucidentàla de la spiàgia. La 1ª diviziù de fanterìa, la gh'ìa de ciapà la metà orientàla. Le prìme ondàde de atàch, efetüàde coi cararmàcc, co le fórse de fanterìa e coi sapadùr, le gh'ìa l'encàrech de 'ndeboléser le diféze costiére e rènder piö fàcil el sbàrch co le ünità navài piö grànde per le ondàde che sarès riàt dòpo. L'obietìf de l'operasiù l'ìa creà a Omaha 'na testàda de put de presapoch òt chilòmetri de profondità, 'ntra Port-en-Bessin e 'l fiöm Vire, e mèter en colegamènt i soldàcc britànich sbarcàcc a Gold Beach, a orient, e rià 'nfìna a la zòna de Isigny a ucidènt per colegàs col VII Còrp, che 'l sarès sbarcàt a Utah Beach. A contrastà 'l sbarch dei aleàcc gh'ìa la 352ª de fanterìa todèsca. Postàcc sö puzisiù furtificàde e difìcii de ciapà per via de la conformasiù de la còsta, la strategìa dei todèsch l'ìa de difindìs de töcc i asàlcc via mar sö la lìnea de còsta.
El "dé D", a Omaha, gh'è però nat póch come che gh'ìa stat pianificàt. Le cundisiù de navigasiù le g'ha fat che, le piö tàte de le ünità navài de sbarch le riès mìa a sbarcà endèi póncc stabilìcc. Le fórse todèsche i éra piö nömerùze e gaiarde che chèl che i se spetàa i aleàcc e le g'ha fat en mòcc de dàgn a le trùpe americàne. Sóta 'n vülüm de föch piö gròs de le previziù, i sapadùr i g'ha püdìt avansà con tate dificoltà e i g'ha fadigàt a eliminà i ostàcoi preparàcc sö la spiàgia, e isé i òm e i materiài che sbarcàa dòpo de lur i nàa a finìa a 'nmocelàs en chèi póch canài che i soldàcc de le prìme ondàde i éra riàcc a desliberà.
Endebulìcc per le vìtime patìde zà apéna endèl sbarcà, le trùpe dei asalidùr che gh'è scampàt i è mìa riàde a desliberà le vìe de uscita de la spiàgia, tròp difindìde, e isé s'è creàt dei óter problémi e ritàrdi per le operasiù de sbàrch progetàde per rià a dàga sostègn ai prim sbarcàcc. A la fì i aleàcc i è riàcc apéna a penetrà con dei drapèi pesègn de scampàcc che g'ha efetuàt asàlcc emprüizàcc, scalàt i curnù che i éra le puzisiù difindìde piö bé. A la fì de la zornàda i éra riàcc a ciapà dò puzisiù pesène izolàde che, cutra le diféze piö dèbole del intèrno, i è però sintìde care piö tàrde per centrà i obietìf uriginài del "dé D" endèi dé söcesìf.