Lüis Pietraqua

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

El Lüis Pietraqua.

Lüis Pietraqua (Luigi Pietracqua in talian) (Vughera 23 genar 1832- Turín 28 ottobre 1901) l'è cunsideraa el püssee grand scritur de prosa in lengua piemuntesa.

La fameja la va a sta a Türin che lü l'era anmò bagaj. A 14 agn l'era giamò adree laurà a la Gazzeta del Popul, indè che pöö dop l'è diventaa culaburatur. A l'é stàt növ agn a la Gazzetta Piemuntesa, fín al 1879. Vers a la fín de quel ann lì, el s'è spustaa a Versel, per fa el diretur del giurnal liberal prugressista La Sesia. L'ha tegnüü 'stu post per ses agn, fín al principi del 1881. A l'é rinumaa per i so over teatraj e i so rumanz, che l'ha scrivüü int un piemuntès che de suent el gh'ava denter di italianism.

I Over principal

Over teatraj del Lüis Pietraqua i henn na sessantena. I püssee cugnussüü:

• Le sponde dël Pò (drama rumàntich, 1859)
• La famija dël soldà (cumedia in tri at, 1859)
• Ël boletin (farsa, 1859)
• Le sponde dla Dòra (1859)
• Rispeta toa fomna
• Giòrs ël sansuari
• Gigin a bala nen
• Tirie vërde
• Ël beu 'd Natal
• Sablin a bala
• La miseria
• Un pòver paroco (1860)
• Le grame lenghe (comedia in 3 at, 1862)
• Ël cotel
• Question dël pan
• Spatuss e débit (5 at)
• Rispeta tò òm
• La fia sola
• Ernesta la mondin-a

Un quaj rumanz del Lüis Pietraqua:

• Còs val-lo n'òm mòrt, püblicaa sura la Gazzeta d' Gianduja (1866)
• Fisionomia 'd Piassa Castel trant'e singh ani fa. Pcita biografia 'd Don Pé, püblicaa sura la Gazzeta d' Gianduja (1867)
• Don Pipeta l'asilé (1868)
• Lucio dla Veneria (1877)

• La còca dël gamber (1891)
• La sposa dl'ebanista (1891)
• La bela panatera d' Pòrta Palass (1891)
• Un cheur mòrt (1892)
• I misteri 'd Vanchija (intra 'l 1893 e 'l 1894)
• La masnà ch'a piora (1897)
• La bionda polaiera
• L'ùltim dij Castelverd
• La bomba 'd via Arsenal
• Lorenss 'l suicida

Over de puesia:

• Al bon sens
• La sèira dij mòrt
• Canson trista