Ghitara
|
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
La ghitara l'è un strüment a corda ch'a l'è sunaa in del spizzegàggh i cord. I part principal de la ghitara i henn el corp, la tastera, la paleta e i cord. I ghitar i henn de solet faa sö cunt el legn o la plastega. I so cord i henn fà de asall o nylon.
I cord de 'na ghitara i vegnen spizegaa cunt el did e cun l'üngia de la man destra (o la sinistra, per i sunadur mansin), o cont un tocch piscin de plastega fina. Chel robb chì al ven ciamaa pleter. La man sinistra la ten sö el coll de la ghitara in tant che i did spizzeghen i cord. I pusiziun devers de i did in sö la tastera i fa di son devers.
I strümencc spizzegaa cumpagn de la ghitara i henn staa druvaa per tancc agn. In devers pais e in tancc temp difarent de la storia, i ghitar e olter strümencc a corda spizzegaa i henn staa devera famus, perchè i henn leger de purtà de lögh in lögh, i henn facil de imparà a sunà respett a tancc olter strümencc. I ghitar i henn druvaa per tancc gener müsegaj, de la Classega al Rock. La grand part di bindej de müsega del völgh ch'i henn staa scrivüü de i agn 50 del '900, i henn staa faa per ghitara.
A gh'hemm tancc mudej devers de ghitar, classifegaa sö cume i henn faa e 'l gener de müsega ch'i gh'han de sunà. Tücc i mudel de ghitara tradiziunaj gh'han un corp che dent a l'è vöt. Quela roba chì la genera un son de i cord püssee fort, e la ghe da a i ghitar püssee qualità. Quel mudel chì de ghitara al ven ciamaa acüstegh. (Un strüment acüstegh l'è vön ch'al fà i so dinamegh.)
De i agn 30 del '900, la gent l'ha tacaa sö a creà e sunà i ghitar ch'i druven eletricità e amplifegano el cuntroll del vulüm. Chej chitar, ch'i henn de solet druvaa in de la müsega pupular, i vegnen ciamaa chitarr eletricch. I gh'ha no besogn de vegh un corp vöt denter, perchè i druven no l'acüstega per amplifegàggh el son.
La grand part de i ghitar la gh'ha ses cord, ma a gh'henn anca di ghitar cunt quater, sett, vot, des, o dudes cord. Püssee cord fan el son del strüment anmò püssee pien. El coll de 'na ghitara el gh'ha bar o segn ciamaa tast. I tast vüten el ghitarista a cugnuss indue mett i so did per tö la giösta intunaziun quand ch'el suna.
Urigin del nomm
[Modifega | modifica 'l sorgent]La parola ghitara l'è staa adutada in Lumbard dal Spagnöö guitarra. Chela parola chì la ven a so völta del Latin cithara, che la ven anmò del Grech Antich kithara. Kithara la pö vegh urigin del Persian sehtār. Seh al vör dì alber e tār al vör dì corda. Al gh'era anca un strüment ch'el ghe sömea in de l'Impee Persian, ma al gh'eva dumà do cord, e l'era ciamaa dotār. Do al vör dì dü in persian (do-cord). El strüment indian sitar l'è staa numinaa apus del Persian sehtār.[1].
Chel lüü ch'el suna la ghitara al ven ciamaa ghitarista. Vön ch'el fà sö o mett a post i ghitar l'è un liüter, ch'al ven de la parola liütt. La parola liütt la ven del Arabich Al-Uud, un strüment a corda del Medi Urient.
Riferimencc
[Modifega | modifica 'l sorgent]- ↑ Diziunari de Etimologia Online. Recuveraa el 2007-09-21.
Ligamm de föra
[Modifega | modifica 'l sorgent]