Parentela
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
La parentela l'è un vìncul intra di personn che i vegen zü da l'istess Antenaa. 'Stu vìncul el pö vess creaa da legam biulogegh, suciaj, cultüraj o giüridegh.
La parentela la pö vess direta quand che i personn i vegnen zü vöna da l'altra (presempi int el cas de pader e fiö) e indireta quand che i personn i vegnen mia zü vöna da l'altra anca se i gh'hann un antenaa cumün (presempi fradej o cüsín).
Grad de Parentela
[Modifega | modifica 'l sorgent]Cügnaa/cügnada
[Modifega | modifica 'l sorgent]I cügnaa (en Lombàrt orientàl: chignàcc/chignàde; singolar chignàt/chignàda, ma ach cögnàt/cögnàda) i henn i fradee o i surel de la persona cun la qual vön l'è spusaa, e i spus di fradee e di surel che vön el gh'ha.
- I fiö di cügnaa i henn i nevud
- Una persona l'è semper el cügnaa de sò cügnaa
- Föra de la persona cun la qual vön l'è spusaa, i fiö de la sò madonna i henn cügnaa (ma mia tüt i cügnaa i henn fiö de la so madonna)
Spus
[Modifega | modifica 'l sorgent]El spus (isé pò a 'n Lombàrt orientàl) l'è 'l marii o la mujee.
- I fradel/surel del spus, o i spus di fradel/surel, i henn i cügnaa
Cüsín/cüsína
[Modifega | modifica 'l sorgent]Una persona l'è el cüsin o la cüsina (en Lombàrt orientàl: cüzì/cüzìna ma apò germà/germàna o zermà/zermàna) d'un'altra persona se i gh'hann un antenaa in cumün. El ligam de parentela l'è indegaa cun un grad.
- Una persona l'è semper el cüsin de so cüsin.
- I fradee e i surel di cüsin i henn anca lur cüsin
- Dumà int el cas di "prim cüsin" i genitur di cüsin i henn el barba e la medina
Barba/Meda
[Modifega | modifica 'l sorgent]I barba/med (en Lombàrt orientàl barba/mede) i henn i fradee, i surel, e i cügnaa di genitur d'una persona.
- Una persona l'è nevud de so barba/medina
Al dì d'incö i talianism ziu/zia (o zio/zia) i sustitüissen de suvent i nom nativ lumbard.
Fradee/surela
[Modifega | modifica 'l sorgent]Du personn i henn fradee (anca fradej, en Lombàrt orientàl: fradèi o fredèi) o surel (en Lombàrt orientàl: sorèle) (o fradee e surela) quand che i gh'hann i istess genitur.
- I fradee di genitur i henn i barba; i surel di genitur i henn i medinn.