Filipopul

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Filipopul (Пловдив/Plovdiv in bülgher; Filippopoli in italian; Φιλιππόπολις/Filippoúpolis in grech antigh; Φιλιππούπολη/Filippoúpolē in grech mudernu; Philippopolis in latin; Filibe in türch) l'è una cità de la Bülgaria cun quasi 350.000 abitant. L'è la segunda cità püssee granda del paes (la prima l'è Sofia) e l'è la capital storiga de la Tracia. L'è semper staa un sit induve s'hin incuntraa gent de vari cultür. Grazie a la belezza del sò centru storigh, vün di mej cunservaa de la regiun, la cità l'è cunussüda anca 'me la Firenz de la Bülgaria.

Geugrafia

Filipopul l'è traversada dal fiüm Marica e la se tröva a 152 chilometri a süd-est de Sofia. L'è 'l caplögh de la regiun umonima.

Storia

La cità l'è stada fundada dai Tras cul nom de Eumolpias. In del 341 prima de Crist l'è rivaa el Filip II de Macedonia che l'ha ciapaa la cità e l'ha ciamada Filipopul (ciuè Cità de Filip). Cun la fin de l'Imperu macedun hin turnaa al cumand i Tras, che hin restaa i padrun fina a quand che hin rivaa i Ruman (46), ai temp de l'imperadur Claudi.

Sota i imperadur Traian e Adrian la cità l'è cressüda de impurtanza, tant che l'Adrian l'ha fada vegnì capital de la Tracia rumana fina al Danübi. L'ha furtificaa tre culinn de la zona e per quest l'ha ciamaa la cità Trimontium. In del periud püssee volt del sò splendur la cità l'era uturizzada anca a fà sü di muned. La gh'eva di termi, teater e edifizzi pübligh. In del IV secul hin staa cupaa 38 martir cristian.

I barbar hin rivaa per la prima volta in del 251; pö i Ünn l'ha trada giò del tüt in del 447. L'è staa dumà el Giüstinian, quasi un secul püssee tard, a fàla recustrüì. In del 679 hin staa faa vegnì chichinscì un frach de armen e sirian (i upusiziun ai invasiun bülgher): quei chì han purtaa l'eresia bugumila, che pö la saria rivada in Europa ucidentala cul nom de eresia catara.
Düranta tüt el Mediuev Filipopul l'è stada uget de cuntesa tra i Bizantin e i Bülgher, e ultra a quest l'è stada despess devastada dal passagg di armad di Crusaa. In del 1364 hin rivaa i Utuman del Murad I, che l'han fada vegnì capital de la Rümelia. Dumà in del 1885 la cità la s'è riünida cul rest de la Bülgaria.

Da vedè

Müsee etnugrafigh
Müsee archeulogigh
Gesa de San Lüis di Frances
Foru ruman
Teater ruman
Stadi ruman

Personn nassüü chichinscì

Boris Christov (1914-1993), cantant lirigh.
Petăr Stojanov (1952-...), ex president de la Bülgaria.
Moni Ovadia (1946-...), om de spetacul.

Gemelagg