Dialett rochesan

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

El rochesan (inscì anca localment) a l'è on dialett del ladin.
L'è parlaa in del comun de Rocca Pietore (la Ròcia) e in general in de la Val Pettorina.
El se vesina al dialett fodom, parlaa minga delonsg de lì, oltra che ai dialett cadoritt.

I verb[Modifega | modifica 'l sorgent]

Verb vess[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present: mi son, ti t'es, él 'l é, noi sión, voi sié, lori i é.
  • Indicativ imperfett: mi sieve/eve, ti te sieve/eve, él 'l eva, noi siane, voi siède, lori i eva.
  • Indicativ futur: mi sarèi, ti te sarès, él el sarà, noi sarón, voi saré, lori i sarà.
  • Congiuntiv present: che mi sie/siébe, che ti te sie/siébe, che él el sie/siébe, che noi sióne, che voi siéde, che lori i sie/siébe.
  • Congiuntiv imperfett: che mi fosse, che ti te fosse, che él el fosse, che noi fossane, che voi fossède, che lori i fosse.
  • Condizional present: mi sarave/fosse, ti te sarave/fosse, él el sarave/fosse, noi fossane, voi fossède, lori i sarave/fosse.
  • Infinii present: esse.
  • Particippi passaa: stat, stata (pl. stac, state).

Verb avèggh[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present: mi èi, ti t'ès, él 'l à, noi (a)ón, voi avé, lori i à.
  • Indicativ imperfett: mi a(ve)ve, ti t'a(ve)ve, él 'l a(ve)va, noi aveane/aviane, voi aveède/aviède, lori i a(ve)va.
  • Indicativ futur: mi avarèi, ti t'avarès, él 'l avarà, noi avarón, voi avaré, lori i avarà.
  • Congiuntiv present: che mi abe, che ti t'abe, che él 'l abe, che noi (a)óne, che voi avede, che lori i abe.
  • Congiuntiv imperfett: che mi avesse, che ti t'avesse, che él 'l avesse, che noi avessane, che voi avessède, che lori i avesse.
  • Condizional present: mi avarave/avesse, ti t'avarave/avesse, él 'l avarave/avesse, noi avessane, voi avessède, lori i avarave/avesse.
  • Infinii present: avéi.
  • Particippi passaa: bu.

Verb dà[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present: mi dèghe, ti te dèghe, él l da, noi don, voi dé, lori i da.
  • Indicativ imperfett: mi deve, ti te deve, él l deva, noi deane, voi deède, lori i deva.
  • Indicativ futur: mi darèi, ti te darès, él l darà, noi darón, voi daré, lori i darà.
  • Congiuntiv present: che mi dèghe, che ti te dèghe, che él l dèghe, che noi done, che voi dede, che lori i dèghe.
  • Congiuntiv imperfett: che mi desse, che ti te desse, che él l desse, che noi dessane, che voi dessède, che lori i desse.
  • Condizional present: mi da(sa)rave/desse, ti te da(sa)rave/desse, él l da(sa)rave/desse, noi dessane, voi dessède, lori i da(sa)rave/desse.
  • Infinii present: dè/dèi.
  • Particippi passaa: dat, data (pl. dac, date).

Verb dì[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

Verb fà[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

Verb stà[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

Verb andà[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

Verb vorè[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

I coniugazion[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

II coniugazion[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

III coniugazion[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

IV coniugazion[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Indicativ present:
  • Indicativ imperfett:
  • Indicativ futur:
  • Congiuntiv present:
  • Congiuntiv imperfett:
  • Condizional present:
  • Infinii present:
  • Particippi passaa:

Bibliografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Irma De Pian, Il ladino della Val Pettorina. Grammatica, Rocca Pietore-Belluno, 1997.