Chimborazo
Ol Chimborazo l’è ü vülcà piö ‘n funsiù e l’è ‘l mut piö ólt del Equador, l’ se tróa apröf a Riobamba a 180 km a mesdé de la capitàl Quito.
L’è ólt 6.310 méter söl lièl del mar e l’ fà part de la Cordigliera di Ande.
Ol nòm
[Modifega | modifica 'l sorgent]L’è mia ciàr ol significàt del nòm, che fòrse l’è l’insèma de öna paròla Cayapa Schingbu che l’ völ dì Dòna e de öna paròla de Quequa Razo che l’ völ dì Giàs e che i farès 'nsèma Dòna de giàs. Ön ótra teoria la öl che Chimbo l’ sìes öna paròla de Jivaro che la öl dì O scràn del Signùr e ‘nsèma a Razo che l’ völ dì Giàs i farès O scran de giàs del Signùr.
De sigür chèi del pòst i ciama ol Chimborazo pò Urcorazo ‘ndóe Urco l’è Quequa e l’ völ di mut e ‘nsèma i fà Mut de Giàs.
Ol mut l’è suernominàt pò Taita Chimborazo, cioè Papà Chimborazo e l’è arpöf gh’è ol mut Tungurahua che l’è ciamàt Mama Tungurahua.
Scalade
[Modifega | modifica 'l sorgent]I prim che i à scalàt ol mut i è stacc ol Edward Whymper e i fradèi Louis Carrel e Jean-Antoine Carrel ol 4 de zenér del 1880. Desà che ‘n tance di ghe credìa mia ol Edward Whymper l’è turnàt ‘n de l’istès an sö sö la sima ‘nsèma, sta ólta a dù del Equador ol David Beltrán e 'l Francisco Campaña.