Canton Giüra
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
| Canton Giüra Canton | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Dats aministrativ | |||||
| Nom ofiçal | République et Canton du Jura | ||||
| Stat | Svìzzera | ||||
| Capital | Delémont | ||||
| Lengue ofiçai | lengua francesa | ||||
| Oltre lengue | lengua francesa | ||||
| Nassida | 1979 | ||||
| Politega | |||||
| President | |||||
| Orgen lejislativ | Gran Consili | ||||
| Territore | |||||
| Coordinade | 47°22′N 7°09′E / 47.366667°N 7.15°E | ||||
| OSM | 1697347 | ||||
| Voltituden | 435 m s.l.m | ||||
| Superfix | 838,51 km² | ||||
| Abitants | 73 419 ab. (31 dicember 2018) | ||||
| Densitaa | 87.56 ab./km² | ||||
| Confin | Canton Basileja Campagna, Berna, Doubs, Canton Neuchâtel, Canton Soleta, Haut-Rhin, Territoire de Belfort, Alsasia, Franche-Comté, Borgògna-Franca Contà e Grand Est | ||||
| Fus orari | UTC+01:00 e UTC+02:00 | ||||
| Varie | |||||
| Codex ISO 3166 | CH-JU | ||||
| Sigla autom. | JU | ||||
| Cl. climatega | |||||
| Cl. sismega | |||||
| Localizazion | |||||
 | |||||
| Sit istituzional | |||||
El Canton Giüra l'è giü dei vintisés cantù de la Svìsera, sitüàt endèla part nord-ocidentàl del paés. La capitàl l'è Delémont e la denominasiù uficiàla en fransés (lèngua magiuritària del cantù) l'è République et Canton du Jura.
Stória
[Modifega | modifica 'l sorgent]
El re de Borgògna 'l g'ha dunàt el gròs del teretóre che 'ncö 'l fùrma el Canton Giüra al vèscof de Basilea endèl an 999. La regiù l'è stàda 'n stat sovràno part del Sacro Romano Impero per de piö de otsènt agn. Dòpo 'l Tratàt de Westfalia del 1648 el Giüra el g'ha cuminciàt a ìga dei ligàm strècc co la Confederasiù Svìsera. Al Congrès de Vienna el Giüra l'è pò stat asegnàt al Canton Berna. Chèsta deciziù la g'ha proocàt fòrte malcontét. El Giüra l'ìa de lèngua franséza e de religiù catòlica, quan che 'nvéce el Canton Berna l'ìa suratöt de lèngua todèsca e de religiù protestànt. La popolasiù de la regiù del Giüra la g'ha domandàt l'endependènsa. Dòpo de 'na lòta de agn e agn, la custitüsiù l'è stàda acetàda 'ndèl 1977 e 'ndèl 1978 la spartisiù l'è deentàda uficiàla quan che 'l pòpol svìser el g'ha votàt en sò favùr. Isé, 'ndèl 1979 el Giüra l'è deentàt chèl dei vintisés dei cantù de la Confederasiù Svìsera.
Südiviziù aministratìve
[Modifega | modifica 'l sorgent]Distrècc
[Modifega | modifica 'l sorgent]
El Canton giüra l'è dividìt en 3 distrècc:
- Delémont (Todèsch: Delsberg) - capital: Delémont
- Porrentruy (Todèsch: Pruntrut) - capital: Porrentruy
- Franches-Montagnes (Todèsch: Freiberge) - capital: Saignelégier
Cümü
[Modifega | modifica 'l sorgent]I cümü del Canton Giüra i è 64:
- Alle
- Basse-Allaine
- Bassecourt
- Beurnevésin
- Boécourt
- Boncourt
- Bonfol
- Bourrignon
- Bressaucourt
- Bure
- Châtillon (JU)
- Clos du Doubs
- Coeuve
- Corban
- Cornol
- Courchapoix
- Courchavon
- Courfaivre
- Courgenay
- Courrendlin
- Courroux
- Courtedoux
- Courtételle
- Damphreux
- Delémont
- Develier
- Ederswiler
- Fahy
- Fontenais
- Glovelier
- Grandfontaine
- Haute-Ajoie
- La Baroche
- La Chaux-des-Breuleux
- Lajoux (JU)
- Le Bémont (JU)
- Le Noirmont
- Les Bois
- Les Breuleux
- Les Enfers
- Les Genevez (JU)
- Lugnez
- Mervelier
- Mettembert
- Montfaucon
- Montsevelier
- Movelier
- Muriaux
- Pleigne
- Porrentruy
- Rebeuvelier
- Rocourt
- Rossemaison
- Saignelégier
- Saint-Brais
- Saulcy
- Soubey
- Soulce
- Soyhières
- Undervelier
- Vellerat
- Vendlincourt
- Vermes
- Vicques
