Và al contegnud

Bivio

De Wikipedia
(Rimandad de Bìe)

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Cuurdinàde: 46°28′N 9°39′E

Bivio
Comun
Bivio - Stema
Bivio - Sœmeanza
Bivio - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçal Bivio
Stat Svìzzera
Canton Grison
Distret Albula
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ Consili comunal
Territore
Coordinade 46°28′11″N 9°39′04″E / 46.469722°N 9.651111°E46.469722; 9.651111
Voltituden 1769 m s.l.m
Superfix 76,73 km²
Abitants 225 ab.
(2006)
Densitaa 2.93 ab./km²
Confin Avers, Marmorera, Silvaplana, Bargaja, Mulegns, Sur e Soeuj
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 081
Codex postal 7457
Sigla autom. GR
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Bivio - Localizazion
Bivio - Localizazion
Sit istituzional


Bivio (fina l'ann 1902 en tudesch la se ciamava Stalla e en romanc Beiva) a l'è un cumün svizzer del distret de Albula, in del Canton Grison. El gh'ha pressapoch 197 abitant e una süperfiss de 76.73 km², e 'l se tröva a una altitüden de 1769 meter sura 'l nivel del mar. L'è straversaa del fiüm Giülia, e 'l se tröva in de la Val Sursette (in tudesch ciamada anca Oberhalbstein).

El cumün de Bivio a l'è tacaa ai cumün de Avers, Bever, Marmorera, Mulegns, Sils im Engadin/Segl, Silvaplana, Bargaja, Sur.


Bivio l'è numenaa la prima volta in de l'ann 840 col nom de stabulo Bivio.[1] Al ciapa el so nom del cruzal che 'l porta ai pass del Giülia e del Pas da Set (en tudesch: Septimer Pass) che i representava giamò in epuca romana un pont de passagg. Inturen al ann 840 l'è staa faa sü un uspizzi per i vilan bargajot (lumbardofun). In tra el secul XIII e 'l secul XIV, Bivio l'è diventaa un'enclav lubardofuna/italofuna tüt in mezz a cumün germanofun (Avers) e de lengua rumancia (Marmorera e tüta la val del Giülia).

L'andament istoregh de la pupulazion de Bivio l'è indicaa in de la tabela chi desuta:[1]

ann pupulazion
1808 182
1850 211
1900 141
1920 121
1950 224
1980 238
1990 223
2000 129

Bivio l'è l'ünegh cumün svizzer de là dei Alp (cioè a Nord del spartaacque cuntinental) indue che la lengua ufizial l'è l'italian e la gent la parla el bargajot, che l'è 'l lumbard (con influenz rumanc) parlaa in de la Val Bargaja. In de l'an 1860 el Bargajot l'eva ancamò la prima lengua per l'80% dei abitant.

Lengh parlaa a Bivio
Lengh Censiment 1980 Censiment 1990 Censiment 2000
Abitant Percentual Abitant Percentual Abitant Percentual
Tudesch 88 36,97 % 120 53,81 % 113 55,39 %
Rumanc 44 18,49 % 20 8,97 % 25 12,25 %
Bargajot
e/o Italian
100 42,02 % 76 34,08 % 60 29,41 %
Total 238 100 % 223 100 % 204 100 %


  1. 1,0 1,1 Bivio in Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.




Stema del Canton Grison Distret del Canton Grison Stema svizzer
AlbulaBerninaHinterrheinImbodenInnLandquartMalögiaMoesaPlessurPrättigau/DavosSurselva