Amed

Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

L'amed o amid l'è un carboidrad polimereg fait su de tante unitaa de glucosa ligade insema de ligam glicosideg. Qell polisacared qé i la fan su le plu tante piante verde comè salvataj de enerjia. Intra i carboidrads l'è qell qe ge n'è de plu ind la dieta umana, e al g'è denter a tants aliments comè pom de terra, orz, forment e ris. L'amed pur l'è una polver bianca e al g'ha gnanc' odor e gnanc' savor; l'è miga solubol gnanc' ind l'aiva freida e gnanc' ind l'alcol. L'amed l'è fait su de do tipolojie de molecole: l'amilosa e l'amilopectina. La pruma l'è liniara e a forma de elica, e la segonda l'è ramifegada. Segond la pianta, de solet l'amed al g'ha denter intra el 20 e el 25% de amilosa, e intra el 75 e el 80% de amilopectina in pes. El glicojen l'è la forma de salvataj de glucosa dei anemai, e al se insomea a l'amed, anca se l'è plu ramifegad.