Pudding de Natal

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
Christmas Pudding
Origen
IPA[ˈkrɪsməs ˈpʊd.ɪŋ]
Alter nòmmplum pudding, plum duff
Pòst d'origenRegn Unii Regn Unii
Spantegamentisol britannigh
Dettaj
Categoriadolz
Ingredient principajoeuv, armandol, frutta candìda, rumm e spezzi
Variantfiggy pudding
 

El pudding de Natal (Christmas pudding o plum pudding o plum duff in ingles) a l'è on tipigh dolz de Natal ingles da la forma tonda[1] e a baa de oeuv, armandol, frutta candìda, rumm e spezzi[2][3], preparaa, segond la tradizion, in del period de l'Advent[4] e portaa in tavola el 25 desember[5].
El vegn de solet servii "faa a fiamm" e a l'è comunement decoraa cont on agher[5][6].

El rapresenta el prenzipal deser natalizzi ingles[6] e, oltra che in del Regn Unii, a l'è popolar anca in Irlanda[7].

Descrizion[Modifega | modifica 'l sorgent]

El pudding apena traa via del pann indue a l'è staa buii.
I pudding de Natal a hinn de spess faa seccà sora di gansc per settiman prima de servil inscì da fa cress el savor. Quest pudding de la foto a l'è dree a vess preparà cont el tradizzional pann putost che cont la sidella.

Tant famej a gh'hann la sò rizetta per el pudding de Natal, e ona quajvuna se l'è passada da generazion a generazion. De norma, la rizetta la mett insemma tutt i ingredient che sont de solet costos o de lusso (in particolar, i spezzi dolz che a hinn inscì important per faghe avè el sò destintiv aroma ricch), e a l'è usualment faa cont el grass de rognon. El pudding chì a l'è de color scur comè, squas negher, perchè, in tant rizett, a vegnen doperaa zuccher scur e ona melassa negra e per el sò temp de cottura longh. El mes'ciozz el pò vess umidificaa cont sugh de citrus, acquavitta e alter liquor (in ona quaj rizetta el se dis de doperà bir scur comè la bira mild, stout putost che porter).

On pudding de Natal industrial.

Prima del secol XIX el pudding de Natal ingles el vegneva buii in on pann, ciamaa pudding cloth, e spess servii cont ona forma tonda[8]. La noeuva moda de l'era vittoriana la voeureva che se mettess la pastella dent ona sidella e fala coeus a vapor, e poeu by desbojà el pudding cott, mettel sora on gabazz e decoral cont on ramett de agher[8].

La prima preparazion de solet per el pudding de Natal ghe riced tant temp. Per servil se riscalda cont on'altra cottura a vapor e, poeu, el vegn moeuja cont acquavitta che la vegn dada a i fiamm[9]. El pò vess majaa cont salz dolz alcoligh (comè 'l butter de brandy o el butter de rumm) putost che cont cavolatt (comè 'l cavolatt al limon, el cavolatt ingles, la besciamella dolza o el gelaa), e a l'è de spess somenaa cont zuccher fin[10].

Al dì d'incoeu, tant famej compren i pudding de Natal gemò faa di negozzi inscì che gh'hann domà de mettel denter el forno a micro-ond, cont on temp de cottura pussee brev.

Stòria[Modifega | modifica 'l sorgent]

A gh'è ona legenda popolara che la dis che l'associazion del plum pudding cont el Natal la gh'ha de vess cercada indree al costomm in de l'Inghilterra medievala che 'l "pudding el doeva vess faa la vent-cinchesima domeniga depos la Trenitaa, che 'l doeva vess preparaa cont 13 ingredient che rapresentaven Crist e i 12 apostoj, e che tutt i member de la fameja el doeva mes'cià a turno da est a ovest per onorà i Magi e 'l lor viagg in quella direzzion"[8]. Comonque, i primm rizett per el plum pudding comparissen in del secol XVII e, probabelment, deriven dai rizett di pudding salaa scrivuu in del liber Harleian MS 279, mettuu insemma a alter robb. In quest primm rizett del plum pudding a hinn doperaa varii ingrendient e metod de preparazion.

Vona di primm rizett del plum pudding a l'è dada da la Maria Kettilby in del sò liber del 1714, A Collection of above Three Hundred Receipts in Cookery, Physick and Surgery[11].

La gh'è on'altra legenda popolara, minga totalment confermada, che la dis che in del 1714, el re Giorg I (cognossuu anca comè Pudding King, che 'l voeur dì "Re di pudding"[8]) el voeureva che el plum pudding fudess servii a la sò primma festa reala de Natal in Inghilterra[8]. Inquand i tecnigh de conservazion de la carna a hinn mïoraa in del secol XVIII, el gust salaa sia de la mince pie (che l'è on piatt simil) sia del plum pottage a l'è scalaa e 'l gust dolz a l'è cressuu. La mince pie g'ha mantegnuu el sò nomm, però ghe se referiva a la suppa semper pussee comè plum pudding, anca se questa chì a l'era on piatt de festa che 'l vegneva majaa origenariament a la festa de la raccolta, e minga a Natal. A l'è staa depos i agn trenta del secol XIX che la balonina fada de farinna, frutt, grass de rognon, zuccher e spezzi, cont de sura el bruscon, ha faa la sò comparsa definitiva, e a l'è semper pussee deventaa associaa cont el Natal. In del 1747, la scrittora de liber de cusina, Anna Glasse, ha daa ona rizetta per el "plum porridge de Natal", ma la primma a ciamal cont el nomm de adess, Christmas pudding, a l'è stada la coeuga Elisa Acton, de l'East Sussex, dent el sò liber.[12]

La tradizion de majà el pudding de Natal a l'è stada portada inanz in tant part del mond di colonialist brittanigh, anca se, al dì d'incoeu, a l'è minga inscì tant popolar comè piatt foeura del Regn Unii e de la Republiga irlandesa.

Origen del nomm plum pudding[Modifega | modifica 'l sorgent]

El pudding de Natal el vegn de solet ciamaa anca plum pudding, che 'l significarïa "pudding de brugn", anca se i brugn a gh'hinn minga intra i sò ingrendient[13]. Probabelment quest el deriva dal fatt che in del XVII secol el vegniven ciamaa plum anca l'uga passa e alter tip de frutta.[13]

Depos Natal[Modifega | modifica 'l sorgent]

El pudding el se tegn ben conservaa nel temp e inscì tant famej ne tegnen von da part da majal in on'altra festa, comè a Pasqua. La Costanza Spry, famosa educatora e scritora inglesa del secol XX, ha registraa che l'è minga inscì rar che onquajvon el tegn da on Natal a quel depos.

Superstizion e tradizion ligaa[Modifega | modifica 'l sorgent]

Tradizionalment, tutt i member de la fameja a giren el pudding, menter espriment on desideri.
On pudding daa in fiamm, depos che a l'è staa bagnaa cont l'acquavitta.

Al pudding a hinn ligaa tant superstizion, comè, per esempi, quella che la dis che 'l g'ha de tegnì 13 ingredient e vess preparà in sens orarii da tutt i member de la fameja[1]. El se cred anca che chi ne maja minga almen on tocch, el perderà de cert on amis inde l'ann successiv[6].

Alter superstizion lo lighen a l'inscì ciamà "Dolz de la Nocc Dodes", comè quella de lassà dent el deser on anell, on did e ona moneda, che avarïen portaa fortunna a chi i trovava.[6][13]

Depos che 'l se traa-foeura de la sò sidella, decoraa cont l'agher moeuja cont l'acquavitta (putost che cont el rumm), e daa a fiamm, el pudding el se porta tradizzionalment sora de ona tavola in manera zimojosa e acclamaa cont ona battuda de man. In del 1843, el Carl Dickens ha descrivuu la scenna in del sò romanz, "Cant de Natal":

"Mrs Cratchit left the room alone – too nervous to bear witnesses – to take the pudding up and bring it in... Hallo! A great deal of steam! The pudding was out of the copper which smells like a washing-day. That was the cloth. A smell like an eating-house and a pastrycook's next door to each other, with a laundress's next door to that. That was the pudding. In half a minute Mrs. Cratchit entered – flushed, but smiling proudly – with the pudding, like a speckled cannon-ball, so hard and firm, blazing in half of half-a-quarter of ignited brandy, and bedight with Christmas holly stuck into the top."[14]

El pudding de Natal a l'è citaa in del cant natalizzi tradizional We wish you a Merry Christmas, anca se ne la sò variant, ciamaa figgy pudding.

Primaa[Modifega | modifica 'l sorgent]

Nel cors de la storia a hinn staa faa di pudding natalizzi da primaa, comè quei cusinaa a Paignton in del 1819 e in del 1859[6]. El segond, destinaa ai pover omen e ai operari de la cittaa, a l'è staa ciappaa d'assaltament e divoraa di abitant imbriagh de sider[6].

El pudding pussee grand de la storia, del peso di 3,28 tonellaa, a l'è staa faa in del luj 1992 ad Aughton, vilagg de la parochia civil de Halton-with-Aughton, in del distrett de Lancaster (Lancashire)[6][15].

Nòt e alter progett[Modifega | modifica 'l sorgent]

Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a:
  1. 1,0 1,1 Bowler, Gerry, Dizionario universale del Natale [The World Encyclopedia of Christmas], ed. italiana a cura di C. Corvino ed E. Petoia, Newton & Compton, Roma, 2003, p. 280
  2. Miles, Clement A., Storia del Natale [Christmas in Ritual and Traditions Christian and Pagan], ed. italiana a cura di Laura Mazzolini, Odoya, Bologna, 2010, p. 75
  3. Cookaround: Cucina internazionale > Regno Unito > Torte > Christmas Plum Pudding
  4. Fritto e soffritto: Christmas pudding Arqiviad qé: [1]
  5. 5,0 5,1 Victoriana.com: Plum pudding Arqiviad qé: [2]
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Bowler, Gerry, op. cit., p. 281
  7. Dochara.com: Irish Christmas pudding
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 (EN) Broomfield, Andrea (2007) Food and cooking in Victorian England: a history pp.149-150. Greenwood Publishing Group, 2007
  9. Darran McGrady Eating Royally: Recipes and Remembrances from a Palace Kitchen p.180. Thomas Nelson Inc, 2007
  10. Christmas pudding. foodtolove. Recuveraa el 2015-12-26.
  11. How to perfect your Christmas pudding. British Broadcasting Corporation (21 November 2011). Recuveraa el [[15 febrar 2016]].
  12. Harlan Walker Oxford Symposium on Food & Cookery, 1990: feasting and fasting : proceedings pp.36, 45. Prospect Books, 1991
  13. 13,0 13,1 13,2 Plum Pudding History - Plum Pudding Recipe
  14. Charles Dickens A Christmas Carol, the Chimes, and the Cricket on the Hearth Digireads.com Publishing, 2008
  15. http://www.hymix.com/level_1.php?Section_Id=2&Menu_Id=2010102