Bataja de Turbigh

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

La Bataja de Turbigh l'è stada vuna dij bataj de la Segonda Guèrra de Indipendenza italiana, avegnuda el 3 giugn 1859 a Turbigh, in Provincia de Milan e in dij zòn aproeuv.

La bataja[Modifega | modifica 'l sorgent]

El dì prima (2 giugn) el Napoleon III (leaa cont i Piemontes contra i Austriach) l'aveva mettuu el center del sò comand a Novara e l'aveva ordenaa al sò general Camou de traversà el Tisin. El Camou el gh'aveva de fà sù dij pont, inscì che el general MacMahon el podèss passà cont i sò soldaa arent al paes de Turbigh. Intel istess moment, el general Austriach Clam Gallas l'aveva mandaa el maresciall Cordon a protegg i pont del Tisin, e donca tuta la Lombardia pròpri a Turbigh.

I Frances hann poduu intrà intel paes grazie a l'ajutt del dottor del loeugh, el Carlo Brumatti, che'l gh'hà daa anca i informazion sora i posizion Austriach. Grazie a lù, i Frances hinn rivaa a quèlla che adess la se ciama via Roma e hann rifà sù el pont che i Austriach aveven tiraa giò.

Intrattant, el Vitòri Emanuel II de Savòja l'aveva lassaa el sò quarter general a Gajaa e cont el sò esercit l'era andaa anca lù vers Turbigh, per podè decid insema al sò leaa frances comè comportàss derent'a la Lombardia per la gestion dij operazion militar. Lì i piemontes hann acetaa de avègh on compit secondari, per quèll dì lì, e de moeuves minga de Gajaa.

L'occupazion de Turbigh l'era minga stada tròpp difficil, donca i combattiment s'eren spostaa vers i comun de Robecchett cont Indun. Chì i soldaa algerin de l'Imperi frances hann combatuu contra i Usser e i Ulan (soldaa a cavall dij Austriach) che vegniven de Càstan e de la frazion de Malvaj. I combattiment a Robecchett hinn staa faa soratutt aproeuv del cimiteri, indove al dì d'incoeu la gh'è la tomba del capitani frances Ernst Charles Vaneecout, mòrt duranta la bataja.

La bataja l'è finida la sera con la vitòria dij franco-piemontes, che eren rivaa fina al pont de San Martin de Trecaa. I combattiment hinn continuaa el dì dòpo con la famosa Bataja de Magenta. Intela bataja de Turbigh hinn mòrt 12 Franzes e 27 Austriach.