Stat de la materia

Faas da la Matéria

Cumünn

Sòlit

Líquit

Gaas

Maanch abitüaal

Plasma

Cundensaa da Bose-Einstein

Cundensaa fermiònich

Matéria strana

Cristall líquit

Süperflüit

Supersòlit

Faas magnétich

Paramagnetismu

Fermagnetismu

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

I stat de la materia a hinn i maner che la materia la pö interagì per fa sü di fas umugeni e macruscopich. I esempi püsee cumün chì sü la Tera a hinn i solid, i liquid e i gass ma in del ünivers quel püssee cumün a l'è el plasma. Quij ch'a hinn cugnussüü e familiar de men a hinn: el plasma quark-glüon, el cundensaa de Bose-Einstein, el cundensaa fermiònich, la materia degenerada, la materia strana, i süperflüid, i süpersòlid e prubabilment anca i string-net liquids.

Solid
In del stat solid atum o mulecul a hinn ligaa bej stret intra de lur per furmà un reticul cristalin rigid o una strütüra amorfa isòtrupa (anca se minga tücc cunsideren i solid amorf di solid). I solid a hinn incumprimibil (se puden minga schiscià) e gh'hann una sua furma definida.
Liquid
In del stat liquid i mulecul a hinn ligaa intra de lur in manera debula e se poden möf. I liquid gh'hann un vulüm ma minga una sua furma definida.
Gass
In di gass i mulecul interagissen dumà in manera propi fiaca e a hinn quas indipendent in di muiment; dunca poden ucüpà tüt el volüm del sò cuntenidur. I gass a hinn cumprimibil e gh'hann minga una sua furma.