Paladio

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

El paladio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Pd. El g'ha nömer atòmich 46, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de palàdio el g'ha 46 prutù. En natüra se 'l tróa sota fùrma de ses izòtopi stàbii, dei quai chèi che bónda de piö i è ¹⁰⁶Pd (27.3%), ¹⁰⁸Pd (26.5%) e ¹⁰⁵Pd (22,5%).

L'è stat scuprìt del chìmich inglés William Hyde Wollaston endel 1803 ensèma col ròdio. El nòm "palàdio" l'è stat dat en unùr a l'asteròide Pàlade, scuprìt en pér de agn prìma.

Ensèma al platino, al rodio, al rutenio, al iridio e a l'òsmio el fùrma el grùpo del plàtino. Entra de lur chèsti elemèncc i g'ha caraterìstiche chìmiche che se 'nsomèa, ma 'l palàdio el g'ha la temperadüra de fuziù piö bàsa e l'è chèl co la densità piö bàsa.