Umer

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Umer e la so guida, del William-Adolphe Bouguereau.

Umer a l'è el nomm del pueta grech che l'ha scrivüü i puema epigh Iliad e Udissea. Chest chì è i över püssee antigh de la literadüra greca che a l'è suravivüda fin al dé d'incö, e hinn tra i tesòr püssee grand del mund antigh, un prudutt de la cultüra Micenea. L'Iliad la cünta sö la storia de la Guera de Troja, che la tö sit puu sö puu giò in del 1990 a.C. I manuscritt de l'Umer hinn staa scrivüü giò ben püssee tard, prubabilment apus del 800 a.C.

La storia

Chel che fa la storia de stu temp inscì dificil a l'è che a la civiltà Micenea i eren segütaa tant agn de declin e pocch o negott de scritt a l'è suravivüü. Chel temp chì, el Mediuev elenich, a l'è finii inturna al 800 d.C., quand che anmò a trövum di scritt grich, anca se sta völta cunt el so növ alfabet. Donca, a gh'è una granda pussibilità che i puema umerich i gh'abia una vita, forsa una lünga vita, cumè una literadüra ural, parlada de i cantur.

Nüm a cugnussum devera pocch sö l'Umer, e i grich tard i saveva anmò pocch de lüü. Un queidün l'ha dübitaa che el sia esistii; olter i pensen che al sia una dona. Una legenda la cünta sö ch'el sia orb e che el sia de la Ionia. A gh'è mia di pröv definitiv per ognidüna de chesti idej.

A gh'è di pröv archeulogich che Troja la sia esistida. El sit de Troja a l'è staa cataa fö, e di scav a hinn staa faa. Donca a l'è una giüsta ipotesi che el puema al sia descuminciaa cumpagn de un puema ural basaa sö l'assedi de Troja, ma cunt di detaj giüntaa dent e cambiaa cunt l'andà inanz del temp.

Culucaziun tempural e trascriziun

La data de la vita de l'Umer a l'è minga cugnussüda. L'Erodut al dis che l'Umer l'è vivüü 400 agn prima del so temp, che l'avaria piazzaa bregh in del 850 a.C. ma di olter font antigh i dann di dat debun püssee arent al temp de la Guera de Troja. La data de la Guera de Troja l'hemm grazia a l'Eratosten.