Lengua irlandesa
|
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
| {{{nom}}} ({{{nom nativ}}}) | |
|---|---|
| Oltre denominazion : | |
| Parlada in : | |
| Rejon : | |
| Parlants : | |
| Ranking : | ??? |
| Classifegazion jenetega : | {{{fameia}}} |
| status ofiçal | |
| Lengua ofiçala de : | {{{nazion}}} |
| Regolad de : | {{{regolad}}} |
| codex de la lengua | |
| ISO 639-1 | ga |
| ISO 639-2 | gle |
| ISO 639-3 | {{{iso3}}} |
| SIL | gle |
| varda anca: lengua | |
L'irlandés (Gaeilge) l'è una lengua Indo-Europea che la gh'ha i so urigin in irlanda e l'è stat sturicament parlaa da la gent irlandesa. Al di d'incö l'irlandés cume lengua mader l'è parlaa dumà da poca gent, e principalment int'la Gaeltachtaí, e el gh'ha un valur principalment simbolich int'el stat irlandes.
L'irlandés l'è la lengua uficiala de la Republiga dl'Irlanda e vöna di lengu uficial de l'Üniun Eurupea. L'è ancasì ricunusüü cume lengua minuritaria int'l'Irlanda dal Nord.
Seconda i vari censiment, el nümer de personn che i parlen l'irlandés cume maderlengua i van dai 20,000 ai 50,000 [1]. Ma sicum che l'irlandés l'è mustraa int'i scöl, a gh'è un bel po de gent ch'el parla cume seconda lengua. Gh'è pero da dì che al di d'incö gh'è praticament nisün che l'è monolingua in irlandés, perchè l'ingles l'è parlà de suvent in tüta l'irlanda.
Int'al 2001, un censiment in Irlanda dal Nord l'ha ripurtaa che 167,487 personn (el 10,4% de la populazion) i gh'han una "quai cunuscenza d'irlandés".
El 13 de Giugn del 2005 i minister di esteri de la EU j'han decis de fa diventà l'irlandés vöna di lengu uficial de l'Üniun Eurupea. Quela decisiun chì l'è diventà efetiva el prim de Genar del 2007, e l'irlandés l'è stat druvaa per la prima volta int'una riüniun del Cunsili di Minister dla EU, e precisament dal minister Noel Treacy, al 22 de Genar 2007.
Al Pader Noster Irlandés
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ár nAthair, atá ar neamh:
go naofar d'ainm,
go dtagaidh do Ríocht,
go ndéantar do thoil ar an talamh,
mar dhéantar ar neamh.
Ár n-arán laethúil tabhair dúinn inniu,
agus maith dúinn ár bhfiacha,
mar mhaithimid dár bhféichiúnaithe féin.
Agus ná lig sinn i gcathú,
ach saor sinn ó olc.
Amen.