Franch (pòpol)

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

El Régn dei Franch de l'814 a quan che gh'è mort Carlo Magn.

I Franch (latì: Franci o gens Francorum) i è stacc giü dei tacc pòpoi germànich ucidentài che 'ndèl öltem perìod del Impér Romàn i éra stacc facc nì dét endèl impér come foederàcc e i g'ha mitìt en pé 'n régn stàbil, endèna zòna che ciàpa dét 'na bùna part de la Francia e de la Germania del dé d'encö. I éra uriginàre de le spónde nord e est del fiöm Reno

El régn dei Franch l'è sta spartìt sö e ripartìt divèrse ólte, perchè lur i spartìa sö i sò posedimèncc 'ntra i sò fiöi e, dàto che i gh'ìa mìa 'l concèt de res publica, i vidìa 'l régn come 'na fùrma slargàda de proprietà privàda. Chèsta üzànsa la spiéga alméno 'n part el perchè l'è isé difìcil descrìer de precìs le dàte, i cunfì fìzich dei régn dei Franch e chi che goernàa le sò pursiù. La diminusiù de l'alfabetizasiù sóta i regn barbàrich la fà nàser a 'n óter probléma: i póch docümèncc scriìcc. El crìtich de art austrìaco Julius von Schlosser el pensàa però che i Franch i födès «...el pòpol de urìgin germànica piö dotàt de 'nteligènsa...».

Che g'ha goernàt el stat dei Franch i è stàde dò dinastìe, i Merovingi e i Carolingi.