Dümìnica
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna. |
La Dümìnica (apò Dumìnica, Dumìniga, Dumènega, ecètera) l'è giü dei dé de la setemàna, la vé dòpo del Sàbot e prìma del Lönesdé.
El nòm 'l vé del Latì Dies dominicus, che völ dì Dé del Signùr. Prìma de la cristianizasiù l'éra ciamàt dies solis (dé del sul) e l'éra 'l dé de la fèsta 'n unùr del dio Sol Invictus. Amò al dé d'encö le lèngue gemàniche le g'ha conservàt chèsta denominasiù.
Quàze töte le lèngue neolatìne le derìa 'l sò nòm de dies dominicus: Domenica 'n Italià, Dimanche en Fransés, Domingo 'n Spagnöl e 'n Portoghés, Diumenge 'n Català, Dimenge 'n Ocità, Duminică 'n Ruméno.
Endèle lèngue germàniche antìche 'l nòm l'ìa 'na traspuzisiù del Dies solis dei Latì. En inglés antìc l'éra Sunnandæg e 'n Norvegés antìc l'éra Sunnudagr.
Le lèngue germàniche modèrne le pórta aànti la stèsa etimulugìa e isé la Dümìnica la vé ciamàda Sunday 'n Inglés, søndag en Danés e Norvegés, Söndag en Svedés, Zondag en Olandés, Sonntag en Todèsc, ecc.
Apò a l'Albanés e diel l'è ligàt a dies solis, difàti dielli 'l signìfica sul.