Dì

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna.

'Na fóto trücada, endóche se pöl véder el müimènt del sul, cói efècc söl panoràma

El dé come unità de tép el g'ha divèrse acesiù. Del pónt de vìsta astronòmic eziste 'l dé sideràl, el dé sulàr véro e 'l dé sulàr médio,

Endèl üzo civìl de töcc i dé, se dopèra chèl che l'è definìt cóme dé sulàr médio, cioè furmàt de 24 ùre che corespónt a 86400 segóncc.

Sicóme che la rotasiù de la tèra la ralènta de piö o méno 1.7 ms al sècol, la dürada média del dé sulàr véro al dé d'encö l'è apéna apéna de piö de 86400 segóncc, isé, a belazìne a belazìne, el dé astronòmic el rèsta 'ndré respèt a chèl civìl. Endèi öltem agn, póc méno de 'n segónt al an. Isé, a cumincià del 1972, 'na quac vólta, s'è zontàt en segónt a la fì del 30 de zögn o, piö de spès, a la fì del 31 de dezèmber. Chèsto segónt en piö l'è ciamàt segónt bisestìl, Enfìna al 2005 gh'è stat 23 segóncc bisestìi.

Endèl parlà de töcc i dé, la paròla dé l'è dopràda apò a per indicà le ùre de ciàr, per fa distinsiù có le ùre de scür che se üza ciamàle nòt.