Botànica

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna.

Hibiscus tiliaceus

La botànica l'è la scènsa che la se dèdica al stüde dei vegetài (del gréco antìc βοτάνηιϰή; feminìl de βοτάνηιϰόξ che völ dì «che 'l se referés a le èrbe»). La botànica generàl la ciàpa dét la tasonomìa (descrisiù dei caràter diagnòstic e diferensiài), la sistemàtica (clasificasiù e nömerasiù dei taxon endèn ùrden precìs), la murfulugìa vegetàl (che la descrìf i órghegn o le parcc dei vegetài), la stória vegetàl, la fisiulugìa vegetàl, la biogeografìa vegetàl e la patulugìa vegetàl. Gh'è de le ótre disciplìne, compàgn de la dendrulugìa che i è specializàde söndèn sótansèma de vegetài.

Conóser de fì i vegetài el càta de le aplicasiù endèi setùr de la farmaculugìa, de la selesiù e migliuramènt de la piànte cultiàde, 'n agricültüra, 'n urticültüra, e 'n silvicültüra.

Setùr de stüde

Compàgn de töte le ótre fùrme de vìta, i vegetài i pöl véser stüdiàcc de poncc de vìsta diferèncc: al lièl molecolàr, genétic e biochìmic, organulàr, celulàr, de le fìbre o orgànic, e cunsiderà 'l vegetàl deperlü, o söndèna scàla de popolasiù o de comünità vegetàl.

A ògna lièl, el botànic el pöl véser enteresàt a la clasificasiù (tasonomìa), a la strütüra (anatumìa), o al funsiunamènt fisiològic del vegetàl ciapàt en cunsiderasiù.

Del pónt de vìsta stòric, el setùr stüdiàt de la botànica el töl dét l'ensèma dei organìsmi che i éra mìa part del ensèma del régn anemàl. Vergü de chèst organìsmi, compàgn dei fóns (stüdiàcc de la miculugìa), i batéri e i vìrus (stüdiàcc de la microbiulugìa) e le àlghe (stüdiàde de la Algulugìa) i è ac stüdiàcc dei botànic.