Battaja de Dresda
La Battaja de Dresda l'è stada voeuna de quei di guerr napoleonigh.
Dopo di battaj de Lützen e de Bautzen, in del 1813 el Napoleon l'ha deciduu de firmà ona tregua de des settemann cont i Leaa. La tregua la gh'eva de permett a lù de reorganizzàss, ma i sò nemis intrattant hinn riessii a mett insema on esercit de pussee de 400.000 omen, formaa de:
- 100.000 svedes de Bernadotte;
- 100.000 prussian de Blücher;
- 240.000 auster-russ del Schwartzenberg.
I forz nemis hann marciaa per ciappà la città de Dresda, capital de la Sassonia. El primm a rivàggh l'è staa el maresciall frances Laurent de Gouvion-Saint-Cyr, cont i sò 20.000 omen; lor hann trovaa la città senza difes e donca subit hann taccaa sù a renforzàlla.
El dì dopo, el 26 de agost, el Schwartzenberg el rivava con 160.000 soldaa e 'l taccava i Frances cont on rapport de vott omen contra vun. Però l'ha faa on quai error strategigh, menter ch'i Frances combatteven 'me indemoniaa, de moeud che in de l'istess dì el Napoleon podeva rivà insema a alter 50.000 omen.
Tra i Leaa la gh'era ona granda confusion: el comand l'ha deciduu de retiràss, ma i sò generai han segutaa l'attacch e hinn riessii a scascià foeura de tucc i sitt strategigh i omen del Saint-Cyr, bei stracch dopo de on dì intregh de combattiment.
El Napoleon l'ha ordinaa a la soa Guardia Imperial de riciappà el sitt, cosa che l'è succeduda in cinch or. La battaja l'è andada innanz anca el dì dopo, ma 'dess l'imperador el gh'eva 150.000 omen, e 'l mandava 35.000 imen per part contra i fianch nemis.
A destra gh'era el maresciall Édouard Mortier, che l'è passaa, l'ha scasciaa via i nemis e j'ha costringiuu a retiràss; a manzina el Murat l'ha spazzaa via i Leaa, col ciappà 24.000 presonee.
A la fin del segond dì de la battaja, el s'è retiraa anca el Schwartzenberg. Tra i mort gh'è staa anca Jean-Victor Moreau, on general frances passaa cont i Russ.