Juglans nigra
| Juglans nigra L. | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fòie e nus del Juglans nigra
| ||||||||||||||
| Classifigazion sientífiga | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Nomm binomial | ||||||||||||||
| Juglans nigra L. |
Ol Juglans nigra (in Bergamàsch Nus americà o Nus nìgher ), specie de la famèa di Juglandaceae, lè öna pianta ólta fina a 30 e piö méter, che la é da l'Americadel nòrd e l'è stacia portada 'n Euròpa e l'è cultiada per ol sò lègn e per ornamènt.
Fòie
[Modifega | modifica 'l sorgent]De sólet i gh'à da 10 fina a 21 foiuline (de sólet però i è 'n nömer pari: 10, 12, ... 20) i è a furma de öf 'mpó a pónta, ma piö strécie de chèle del Nus e i gh'à l'òrlo capetàt; la fòia compòsta l'è lónga fina a 60 ghèi e l'è érda.
Fiùr
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ol Nus l'è monòico, cioè 'l gh'à di fiùr dóma maschìi e di fiùr dóma feminìi sö la stèsa pianta. Piö che de fiùr maschìl gh'è de parlà de 'nfiurescènsa maschìl, ön insèma de tace fiùr maschìi. L'infiurescenza del nùs l'è ü gèner particulàr de spiga, l'è öna spiga che la pènt in zó 'nvèce de sta sö drécia come 'n del formét e l'è ciamada amènto. L'è töta érda, lónga da sés a dés ghèi, la böta prima o 'nsèma a i fòie.
I fiùr feminìi i crès invéce desperlùr o 'n dù o trì e pò a lur i è töi vércc.
Fröcc
[Modifega | modifica 'l sorgent]I fröcc i si maia mia, i è grancc 4 -6 ghèi, i è tóncc, i è de culùr prima ért e pò sèmper piö scùr de manimà che i marüda.
Ol Nus
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ol Nus americà l'è mia de confónt col Nus, ol Juglans regia, che l'è ün ótra spéce ach se 'mpó la ghe sömèa al Nus americà.