Và al contegnud

Titanio

De Wikipedia

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Titanio
   

22
Ti
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
                   
scandio ← titanio → vanadio
Aspèt
Aspèt de l'elemènt
Aspèt de l'elemènt
titanio metàlich
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmichtitanio, Ti, 22
Seriemetài del bloch d
Grupo, periot, bloch4, 4, d
Densità4 507 kg/m³
Dürèsa6
Configürasiù dei eletrù
Configürasiù dei eletrù
Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich47,867
Ragio atòmich (calc.)140 pm
Ragio covalènt136 pm
Configürasiù dei eletrù[Ar]3d2 4s2
e per leèl energétich2, 8, 10, 2
Stàcc de osidasiù4
Strütüra cristalìnaesagonàl
Proprietà fìziche
Stat de la matériasolido
Pont de füziù1 941 K (1 667,85 °C)
Pont de ebulisiù3 560 K, (3 286,85 °C)
Volüm molàr × 10Modell:Val/delimitnum m³/mol
Entalpia vapurizasiù421 kJ/mol
Calùr de füziù15,45 kJ/mol
Tensiù de vapùr0,49 Pa a 1 933 K
Velocità del suono4 140 m/s a 293,15 K
Otre proprietà
Nömer CASModell:CAS
Eletronegatività1,54 (Scala de Pauling)
Calùr specìfich520 J/(kg•K)
Condücibilità elètrica × 10Modell:Val/delimitnum/(m•Ω)[1]
Condücibilità tèrmica21,9 W/(m•K)
Energia de prìma iunizasiù658,8 kJ/mol
En. de segónda iunizasiù1 309,8 kJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù2 652,5 kJ/mol
En. de quàrta iunizasiù4 174,6 kJ/mol
Energia de quìnta iunizasiù9 581 kJ/mol
En. de sèsta iunizasiù11 533 kJ/mol
En. de sètima iunizasiù13 590 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei òt16 440 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei nöf18 530 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei dés20 833 kJ/mol
Izòtop piö stàbii
isoNATDDMDEDP
44Tisintétich 63 agns0,26844Sc
46Ti8,0% Ti l'è stàbil con 24 neütrù
47Ti7,3% Ti l'è stàbil con 25 neütrù
48Ti73,8% Ti l'è stàbil con 26 neütrù
49Ti5,5% Ti l'è stàbil con 27 neütrù
50Ti5,4% Ti l'è stàbil con 28 neütrù
iso: isotopo
NA: bondànsa en natüra
TD: tép de smezamènt
DM: modalità de decadimènt
DE: energia de decadimènt in MeV
DP: prodót del decadimènt

El titànio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Ti. El g'ha nömer atòmich 22, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de titànio el g'ha vintidù prutù. El sò nòm el fà riferimènt a le figüre mitològiche dei Titani.

L'è stat scuprìt endel 1789 endei minerài de rutilo del chìmich todèsch Heinrich Klaproth.

El titanio l'è 'n elemènt metàlich cunusìt per la sò rezistènsa a la curuziù (quàze compagn del platino) e per el sò rapórt rezistènsa /pézo bèl alt. L'è lizimbrì, dür, condena densità bàsa. Al stat pùro se 'l laùra bastànsa facilmènt, l'è löster, de culùr biànch arzentàt. Le léghe de titanio 'nvéce se laùra con piö fadìga, per le màchine ütènsii l'è rugnùs compàgn de l'aciàio inosidàbil. El pónt de fuziù bèl alt de chèsto elemènt el la rènt ütel come metàl refratàre. El titanio l'è rezistènt compàgn de l'aciàio ma 'l péza el 40% de méno; l'è 'nvéce piö gréf (60% en piö) de l'alumìnio ma l'è a l'endópe piö rezistènt.

En natüra se 'l tróa sóta fùrma de sich izòtopi stàbii; 46Ti, 47Ti, 48Ti, 49Ti e 50Ti, de chèsti chèl che bónda de piö l'è el 48Ti (73,8%).

  1. NDT Education, Iowa State University