Cinto Gambiràs
|
Chèst artìcol a l'è scricc in Lombàrd, ortograféa bergamasca del Dücàt. |
Ol Cinto Gambiràs (In italià Giacinto Gambirasio) (1896 - 1971) l’è nassìd a Seriàt, gròss paìs tecàd a Bèrghem, in del 1896. A sédes agn l’gh’ìa zamò ‘n scarsèla ‘l diplòma de ragiunàt, col laurà prèst per la Banca Comerciàl. Intàt che gh’éra la prima guèra mondiàl l’à ‘mparàd ol esperànt, issé de tègn rapórcc con tace stödiùs in del mónd, e ach riàga a fà afare con d’öna dita giapunésa.
Tecàd a la sò famèa e a la sò tèra, l’à sèmper facc ol possìbel per i ‘nterèss de la póera zét e di laurécc ai dipendènse di banche e dite ‘ndo che l’fàa ‘l contàbel o ‘l aministradùr.
In de éta a l’s’è metìd dét ach co la polìdega; de formassiù catòlega, l’è stacc ol sìndech de la sò sità quand a l’gh’ìa apéna vintetrì agn (e piö tarde ach del paìs de Trescùr).
Picàd di fasséscc e minassàt de mórt l’à piantàd lé ‘l sò incàregh de sìndech in del 1924.
Diretùr del setimanàl del Dücàt de Piassa Püntida, Ol Giopì, i fassést i gh’à facc serà fò la redassiù del giornàl dò ólte per propaganda cóntra ‘l fascism; tat che ‘n del 1943 l’è stacc adritüra metìd in presù co l’acüsa de cospirà cóntra de lur. Ma óna ólta fenida ach la segónda guèra mondiàl l’à facc in manéra de dösmentegà ‘l passàd per impegnàs a turnà a viv töcc insèma e ‘n pass.
L’è mórt in del 1971 e l' gh'à lasàt a la sò zét öndes librècc de poesée in Bergamàsch.
I sò òpere
[Modifega | modifica 'l sorgent]- La bisaccia del giramondo 1930
- Garibaldi 1932
- La bisaccia del perditempo 1935
- Dodici sonetti per ridere 1940
- La bisaccia del pellegrino 1942
- La bisaccia del cantastorie 1946
- Stòria d’öna s-cèta de Bèrghem 1953
- Preghiere 1957
- Sale e pepe 1957
- Rime conviviali 1963
- Rime facete 1969
L’è stacc ü di tri poéte lombàrcc (insèma ai milanés Tèssa e Guicciardi) che Pasolini e Dall’Arco i à metìd dét in de la sò antologéa del 1952 "Poesia dialettale del Novecento".
In del 2002 Ümbèrto Zanèt, per la pruinsa de Bèrghem, l’à cüràd ü bèl lìber, co i piö bèle poesée del Gambiràs in lèngua lombarda (variànt bergamasca) ‘ndo s’vèd töt ol valùr siìl, cristià e lìrech del onèst e sàe òm de cultüra bergamàsch.
Pròpe ‘l poéta Ümbèrto Zanèt a l’pórta amò inàcc al dé de ‘ncö ol prémio de poeséa lombarda “La penna d’oro”, snissàd del Cinto Gambiràs; ü di concórs piö antìgh in di lèngue de cà in töta Itaglia, e che l’cönta sinquanta edissiù.
I sò alievi
[Modifega | modifica 'l sorgent]Tra i sò alievi piö 'mportàncc gh'è de regordà
- ol Carmélo Francia;
- ol Ümbèrto Zanèt.