Ovàre (botànica)
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
En botànica l'ovàre l'è 'na part del ginecèo. L'è la regiù 'ndóche gh'è dét i òvuli che vegnarà fecondàcc. L'ovàre l'è furmàt de giöna o piö fòie mudificàde che ciàpa nòm de carpèi e che reprezènta i macrosporòfili. Dét endèl ovàre ch'è giöna o piö cavità, ciamàde, "lòculi" 'ndóche gh'è dét i òvuli che spèta de éser fecondàcc per dòpo trasfurmàs en granì de somésa; l'ovàre l'è destinàt a trafurmàs endèl fröt. I òvuli i se 'nserés dét endèl ovàre endèna zòna ciamàda placènta.
Ensìma al ovàre gh'è 'l stil e i stìgmi.
L'ovàre l'è 'n órghen encaàt, dividìt en divèrse lòze o stansète, endóche dét se fùrma i gametòficc feminìi, ciamàcc òvuli. I elemèncc de distinsiù per la determinasiù sistemàtica i è 'l nömer de le lòze de l'ovàre, el nömer dei òvuli, el rapórt anatòmic che l'òvulo 'l g'ha co l'ovàre, ciamàt placènta e, öltem, la puzisiù de l'ovàre respèt al resetàcol e a i óter vertezèi del fiùr.
A segónda del nömer de lòze, l'ovàre l'è ciamàt uniloculàr, biloculàr, pluriloculàr. La spartisiù en divèrse lozète l'è fàda 'n manièra che le sédi le se desterböéses en simetrìa radiàl entùren al as del ovàre. Le placènte, per fenéser, le se tróa sö la parét de l'ovàre o se nò endèla part centràl.
La puzisiù de l'ovàre 'n relasiù al resetàcol l'è giü de i aspècc de clasificasiù piö 'mportànti e 'l vé discriìt co chèsta terminulugìa:
- Ovàre sùpero. El se 'nserés de sùra del resetàcol de 'ndóche 'l vé sö en maniéra bèla ciàra. De conseguènsa i óter elemèncc del fiùr i è ciaramènt inserìcc söl resetàcol sóta a l'ovàre e per chèsto i vé ciamàcc ipogìni.
- Ovàre semi-ìnfero. L'è tacàt a metà del resetàcol. i óter elemèncc del fiùr i se tàca söndèna ipotética lìnea equatoriàl furmàda de la part süperiùr del resetàcol, per chèsta rizù i è ciamàcc perigini.
- Ovàre ìnfero. L'è completamènte dét endèl resetàcol, del qual ànsa sö 'l stil. I óter elemèncc del fiùr i se 'nserés endèla pàrt finàl del resetàcol che 'l vé a furmà 'n anèl ensìma al ovàre, e per chèsta rizù i vé ciamàcc epigìni.