Gesa de la Madonina in Praa

De Wikipedia
Quella vos chi l'è orfena Quella vos chi l'è orfena, o ben la gh'ha minga di conligament che riven de alter vos.
Meten dent almen vun che 'l vaga ben e toeu via quella vis chi.
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
El denanz de la gesa, con scià i sò duu Omenoni.
«Oh Madonnina, Madonnina in Praa
quanti da sti discors ti t'e scoltaa;
e come mamma comprensiva e bona
protegg sti nost bagaj, cara madona.»
(Carmen Broggi, I poesij dra Carmen, 1979)

La gesa de la Madonina in Praa (italian: Chiesa della Madonnina in Prato) a l'è on santuari catolegh de la citaa de Vares, in del quarter de Biumm de Sòtta.

Storia[Modifega | modifica 'l sorgent]

In del Cincent Biumm el se trovava foeura di mur de Vares, in mez ai praa, e l'è donca per 'sta reson che la gesa la gh'ha 'sto nomm. On temp la gh'aveva de vess vuna di tanti gesioeur de campagna, ma cont el temp l'è cressuda de importanza, fina a deventà ona gesa on poo pussee grandotta.
Giamò a la fin del secol XV donca la gesioeura l'è stada sgrandida: l'è nominada per la prima voeulta in del 1567 in d'on document de la curia milanesa. Al temp la gesa la gh'aveva ona pianta a forma de cros grega e ona faciada rustega e quasi biotta, senza portegh nè campanin.
In del 1574 el Carlo Boromee l'ha domandaa de imbellì la gesa: ma s'è comenzaa a fà i lavorà domà in del secol adree. In de tra el 1678 e 'l 1686 la gesa l'ha ciappaa ona forma noeuva, a cros latina, e gh'è staa poeu cambiaa la faciada, segond el gust manierista del temp. Semper in quell temp, el de dent de la gesa l'è staa picciuraa de artista lombard.
In del 1722 el cammaster Gioann Antoni Speron el gh'ha faa taccaa arent on campanin, de stil barocch. Infina, in del 1742 l'è stada recostruida anca la sagrestia.
In del Vottcent la gesa l'ha patii di brutt moment: a semm che a on certo pont a l'era stada fina desconsacrada, anben che i varesin suttaven a vess devott a la picciura de la Madona che 'l se troeuva in de l'absida. In del secol XX gh'è staa di olter problema: per esempi el tecc el s'è creppaa, e quest l'ha faa vegnì dent l'aqua; inoltra, la gesa l'è stada on poo schisciada intorna a on mugg de cà noeuv de tipo residenzial.
In tra el 1995 e 'l 1996 la gesa l'è stada restavorada de l'architett Marco Giani, che l'è staa bon de portalla al sò splendor di temp indree.

Bibliografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Anna Maria Bianchi Gaggini, Or me paés l'è on paradìs. Storia di Varese, Comune di Varese, 2006. ISBN non esistente

Alter progett[Modifega | modifica 'l sorgent]

Utegnüü da "https://lmo.wikipedia.org/w/index.php?title=Gesa_de_la_Madonina_in_Praa&oldid=1271179"