Tritone (corp celest)

De Wikipedia

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Tritone
L'emisfér sud de Tritone, foto utignìda a mèter ensèma 'na donzéna de fóti töde zó de la Voyager 2
L'emisfér sud de Tritone, foto utignìda a mèter ensèma 'na donzéna de fóti töde zó de la Voyager 2
Satellite de Nettuno
Descuprii 10 ottobre 1846
Descovridor William Lassell
Parameter orbital
(a l'epoca J2000)
Semiass maggior 354.760 km[1]
Circonf. orbitala 2.229.000 km
Period orbital -5,87685 [1]
Inclinazion orbitala 130,267°
Inclinazion
dal equat. de Nettuno
157,345°[1]
Inclinazion
da l'orbita de Nettuno
130,063°
Ecentricità 0,000016[1]
Dati fisegh
Diameter medi 2706,8 ± 1,8 km[1]
Superfiss 2,3 × 1013
Volum 1,0384 × 1019
Massa
2,147 × 1022 kg[1]
Densità media 2,05 × 103 kg/m³[1]
Acceleraz. de gravità in superfiss 0,78 m/s²
(0,0795 g)
Velocità de fuga 1 500 m/s
Period de rotazion rotasiù sìncrona
Inclinazion assiala
Temperatura
superficiala
34,5 K (media)
Pression atm. 0,01 hPa
Albedo 0,76
Dati d'osservazion
Magnituden app. 13,47
Magnituden ass. −1,2

Tritone l'è 'l piö grant dei satèliti natürài del pianéta Netùno. L'è stat scuprìt ai 10 de utùer del 1846, del astrònomo inglés William Lassell. L'è l'ünica 'ntra le lüne piö grànde del Sistema Solar a ìga 'na rotasiù retrògrada, che öl dì che 'l gìra endèla diresiù contrària a la rotasiù del sò pianéta.[2][3] El g'ha 'n diàmetro de 2700 km, che völ dì che l'è chèl dei sèt entra i satèliti del Sistema Solar per grandèsa.

A rizù de la sò òrbita retrògrada e de la sò cumpuzisiù che se 'nsomèa a chèla de Plutone, se pènsa che Tritone el se sàpe mìa furmàt ensèma a Netuno ma che 'l sàpe uriginàre de la Fàsa de Kuiper e che 'l sàpe stat catüràt piö tàrde.[4]

Tritone el g'ha 'na süperfìce furmàda perlopiö de 'na grösta de azòto conzelàt sùra 'n mantèl de gias de àiva e piö sóta 'n nùcleo dür de préda e metài[5].

L'è apò a giü dei póch satèliti del Sistema Solar del qual se sà che l'è geologicamente atìf. L'è per ch'èsta sò atività che la sò superfìce l'è piötòst zùina, e 'l demóstra 'na stória geològica cumplicàda a cumincià dei sò teré criovülcànich e tetònich intricàcc[6].

La sò òrbita entùren a Netuno l'è presapóch en sércol e 'l ghe mèt 5 dé e 21 ùre (terèstri) a fà 'n gir entréch entùren al sò pianéta. L'è 'n rotasiù sìncrona, che vö dì el ghe móstra sèmper la stèsa fàcia al sò pianéta. El sò as de rotasiù l'è perpendiculàr al sò pià de revulusiù, che l'è 'nclinàt de 156,865° (-23,135°) söl pià de Laplace del sistéma, e infìna a 129,6° (-50 4°) en relasiù al pià orbitàl de Netuno entùren al Sul — chèsto öltem valùr l'è 'l màsimo de 'n inclinasiù che la vària endel córs de la revulusiù de Netuno entùren al Sul. Per conseguènsa, sö Tritone, i sércoi polàr i è sitüàcc a 'na latitüden de ±39,6° e 'nvéce i tròpici— escürsiù màsime del pónt sotasolàr — i è a 'na latitüden de ±50,4°: le stagiù dóca i è bèle marcàde, con dei cambiamèncc climàtich radicài entra l'emisfér picàt al Sul e chèl che ciàpa mìa el Sul, amò a de piö per el fàt che ògna stagiù de Tritone la düra en média 41 agn.

Riferimèncc[Modifega | modifica 'l sorgent]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Triton Fact Sheet. NASA
  2. Overbye, Dennis (November 5, 2014). "Bound for Pluto, Carrying Memories of Triton". New York Times. Retrieved November 5, 2014.
  3. Kenneth Chang. «Dark Spots in Our Knowledge of Neptune». New York Times, 18 October 2014. Vardad in data 21 October 2014.
  4. Agnor, C. B.; Hamilton, D. P. (2006). "Neptune's capture of its moon Triton in a binary–planet gravitational encounter". Nature 441 (7090): 192. doi:10.1038/nature04792
  5. Prockter, L. M.; Nimmo, F.; Pappalardo, R. T. (July 30, 2005). "A shear heating origin for ridges on Triton". Geophysical Research Letters 32 (14): L14202. Bibcode:2005GeoRL..3214202P. doi:10.1029/2005GL022832. Retrieved October 9, 2011
  6. William B. McKinnon, Randolph L Kirk (2007). «Triton». En Lucy Ann Adams McFadden, Lucy-Ann Adams, Paul Robert Weissman, Torrence V. Johnson. Encyclopedia of the Solar System (2nda edisiù). Amsterdam; Boston: Academic Press. pp. 483–502. ISBN 0120885891