Tangent

Quest articol chi l'è scrivuu in Koiné occidentala.

Síes-la C una cürva, e A un puunt da chesta. Sa l süponn che A al è un puunt regülaar da la cürva, i.e., che al è mia un puunt anguluus: la cürva la scambia mia repentinameent da direzziú in A.

La tangeent a C in A al è la reta TA che la passa par A e che la gh’a la istessa direzziú che C intuurn d'A.

La tangeent al è la pusizziú límit da la reta (AM) (cjamada corda da la cürva), cura ca M al è un puunt da C che sa la pròssima indefinidameent al puunt A (M al sa mööf sucessivameent par M1, M2, M3, M4 ...)

Si C la represeenta ul gràfich d’una funziú f (al è mia ul caas in la gràfica precedeent),alura la reta (AM) la gh’arà cuma cueficeent diretuur (u pendeent):

${\frac {f(x)-f(a)}{x-a}}$ (indúe a al è l'assissa d'A e x la da M).

Par taant, la pendeent da la tangeent TA la serà:

$\lim _{x\to a}{\frac {f(x)-f(a)}{x-a}}$

Al è, par definizziú, f'(a), la derivada da f in a.

L'equazziú da la tangeent a l’è Ta:

y = f '(a)·(x - a) + f(a)

La reta urtugunala a la tangeent TA che la passa pal puunt (a,f(a)) sa la nòmena reta nurmala e la suva pendeent, int un sistema da curdenade urtunurmale, a l’è dada par:

${\frac {-1}{f'(a)}}$

La suva equazziú a l’è:

y = - (x - a)/f '(a) + f(a)

Sa l süponn, al è cjaar, che f'(a) ≠ 0. Chesta reta la interveegn mia íntal stüdi generaal da le funziú ma in di prubleem geumétrich relazziunaa cun le còniche, cuma par esempi, par pudé determiná ul puunt fugaal d'una paràbula.