Dialet bulugnes setentriunal

De Wikipedia

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

In de la classifigaziun del Daniele Vitali, el dialet bulugnes setentriunal el saria quela variant del Bulugnes parlada a nord de Bulogna, al cunfin cun la Pruvincia de Ferara (per esempi a Cento)
Rispet ai alter dialet bulugnes arius, hin püssee cunservativ.
Vedem per esempi cume l'è che müden rispet al bulugnes de cità:

  • Galéna: galén-a.
  • Lóna: lón-a.
Giovanni Papanti I parlari italiani in Certaldo p. 137

Una nuvela del Bucasc[Modifega | modifica 'l sorgent]

Dialet de Crevalcore[Modifega | modifica 'l sorgent]

A digh adonca ch'ai temp dal prim re 'd Zipri, dop la cunquista dla Tera Santa fata da Gufred ed Buglion, a suzzess ch'una dona ed gärb, rispetabil, näda in Guascogna l'andò in pelegrinagg al Sepolcher; e turnand indria, sobit ch'l'arivò in Zipri, agh fu fat un brut ultragg da di birichin. E per quest, essendes missa tuta sudsovra, al fì al pinsir d'andär a ricorer al re; ma 'gh fu dit da un galantomen ch'al srev stä inutil, perchè al condusiva vita cativa e brisa de omen unest, ed invez ed fär giustizia al s'infutiva del rimostranz dla zent, ch'i 'gh fäven. E chi avess avû 'na passion al la sfugäva ingiuriandel e svergugnandel. Quand la dona savì 'sta cosa, edspräda pr'en pseris vendicär, la destinò ed tucärel int al sù debel. L'andò per st'mutiv a pianzer davanti al re e la 'gh dess: "Mé 'n vegn minga dinanz a ló pr'utgnir giustizia prun'insulenza fata, ma mé 'n voj ätar che la sudisfazion che té 't m'insegn al mod ed supurtär queli ch'a so che a te aglien städi fati, parchè imparand da té a possa supurtär con pazenzia la mia; che, se a psiss ricumpensäret (e Dio al la sa Ló) al farev ben vluntira, perchè a t'ì tant incantä ed tulerär incossa".
Al re, fin alora ch'l'ira stä imbambî, cum al se sdass dop aver durmî, al prinzipiò da l'ingiuria fata a 'sta dona, a vendicärla propri pulit, e dvintand riguros a perseguitär tut quî, che contra l'unor dla sua curona cumitissen in avgnir la pió picol birichinäda.
Giovanni Papanti, Parlari italiani in Certaldo, 1875, pag. 137

Dialet de Cento[Modifega | modifica 'l sorgent]

Giovanni Papanti I parlari italiani in Certaldo p. 208

Ch'al seva donca che al temp dal prem re 'd Zepri, dop che Gufred Buglion l'avè avuu Tera Santa, a suzzess che una sgnoura dla Guascogna l'andò in pelegrinagg ai Lugh Sant e, ind al turnär indria, quand l'arivè a Zepri la fo tratäda ma malament da 'nsoquant birbon, e lìa l'arstè tant desgustäda ch'l'andè subet a ricorer al re. Ma 'gh fo prema chi 'gh dgè ch'l'era una fadiga persa, perchè anch al re l'era un pezz 'd roba tant tresta che, invez ed castigär quii ch'insultäven i älter, propri da vigliach al 's tuleva tot i afront ch'i 'gh feven a ló, in mod täl che se on aveva la stezza per quälch figura, al se sfugäva co l'andär dal re a färghen ona più grossa. Quand cla sgnoura la sinté quest, la pers tot el speranz ch'agh foss fat giustezzia e, per färs passär un poch la stezza, a 'gh saltò in ment a lìa d'andär a minciunär un poch cal stuped dal re. E, smergland, la gh'andè davanti e la 'gh dess: "Maestä, mé a son 'gnuda quä menga per aveir giustezzia dal tort ch'm'è stä fat, ma avrev soul 'sta sodisfazion, che ló al m'insgness coma 'l fa ló a sufrir tot quäl ch'a i ho sintuu a dir, gh'i 'gh fan contra 'd ló, perchè mé acsè avrev imparär anca mé da ló a sufrir con pazienza al mia desgost. Ah, se mé a gh'al psess därgl'a ló 'st desgost, al le sa 'l Sgnour ch'al farev ben vluntira, perchè ló l'è acsè bräv da tori tot!".
Aloura 'l re, che fin adess l'era stä incantä e pigher pigher, com se ind un mument al 's dsedess, cminzipiand da cla gran figura fata a 'sta sgnoura, al castighè ma dimondi chii bricon, e al dvintè rigorous contra tot quii che da cal dé i gh'avessen fat quäl contra 'd ló.
Giovanni Papanti, Parlari italiani in Certaldo, 1875, pag. 208-209

Vus curelaa[Modifega | modifica 'l sorgent]